កាលពីអំឡុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ជប៉ុន​បានចាប់​ផ្តើម​បង្ហូរ​ទឹក​វិទ្យុសកម្ម​ដែល​ជា​សំណល់​នុយ​ក្លេអ៊ែរ​ចេញពីរោងចក្រថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ Fukushima ជារោងចក្ររង​ការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​រលកយក្សស៊ូណាមិកាលពីឆ្នាំ២០១១។ ការបង្ហូរ​ចេញ ​គឺ​ធ្វើ​ឡើង​បន្ដិច​ម្ដងៗ​ដោយ​ត្រូវ​ចំណាយ​​ពេល​យ៉ាងហោចណាស់ ៣០ឆ្នាំទើបអស់ មិនអាចបង្ហូរ​ទាំង​គំហុក​បាន​ទេ​ ខណៈ​ទឹក​កាក​សំណល់​នុយ​ក្លេអ៊ែរនេះមានសរុបប្រមាណជាង ១លានតោនឯណោះ។ នេះ​បើ​តាម​ការ​បញ្ជាក់​​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុនកន្លងមក។

កិច្ចប្រឹងប្រែង​ឥត​ឈប់​ឈររបស់ជ​ប៉ុន​ក្នុង​ការ​ព្យាយាម​បង្ហូរ​សារធាតុវិទ្យុសកម្ម​ចូល​ក្នុង​មហា​សមុទ្រ ក៏ព្រោះថាស៊ីទែនស្តុកទឹកសំណល់នឹងពេញនៅដើមឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះហើយ។

ចៀស​វាងមានក្ដីកង្វល់កើតឡើងចំពោះការបង្ហូរទឹកវិទ្យុសកម្មនេះ ជប៉ុន​បាន​អះអាងថា មុន​បញ្ចេញ​ទឹក​នេះបន្តិចម្តងៗទៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ទឹកកាក​សំណល់​នុយ​ក្លេអ៊ែរ​ត្រូវ​បាន​ច្រោះ​សម្អាតធាតុវិទ្យុសកម្មចេញភាគច្រើន ដើម្បីចៀសវាងផលប៉ះពាល់ដល់មនុស្ស សត្វ ក៏​ដូច​ជា​បរិស្ថាន។ ទឹកត្រូវបានឆ្លងកាត់ការចម្រោះយ៉ាងស្មុគស្មាញយកធាតុវិទ្យុសកម្មចេញ បន្ទាប់​មក​ពង្រាវ​ ដើម្បី​កាត់បន្ថយកម្រិត ទ្រីទីយ៉ូម(Tritium) ដែលជាអ៊ីសូតូប​វិទ្យុសកម្ម នៃ​អ៊ីដ្រូសែន​ពិបាក​បំបែក​ចេញពីទឹក។ ក្រសួងបរិស្ថានជប៉ុនបាននិយាយថា សំណាកពី ១១ទីតាំង នៅ​ជិត​រោង​ចក្រ​បង្ហាញពីកម្រិតទ្រីទីយ៉ូម(Tritium)មានទាបណាស់ ដែលមិនបង្កផល​ប៉ះពាល់​អាក្រក់​ដល់​សុខភាព​មនុស្ស និងបរិស្ថានទេ។

ម្យ៉ាងវិញទៀតជប៉ុនបញ្ជាក់ថា ផែនការនេះក៏​មាន​ការ​អនុម័តយល់ព្រមពីអ្នកជំនាញឃ្លាំមើល​នុយក្លេអ៊ែរ នៅ​ស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ ដែលបានចូលរួម​សិក្សា​វាយតម្លៃ​ផល​ប៉ះពាល់​។ ចំណែកទីភ្នាក់ងារថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអន្តរជាតិ(IAEA) បានយល់​ព្រម​បើកភ្លើងខៀវ​លើ​គម្រោង​ស្នើឡើង​ដោយរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនដូចគ្នា។ ដូច្នេះទីក្រុងតូក្យូសង្ឃឹមថា ការធ្វើតេស្ត​វិទ្យុសកម្ម​ជាទៀងទាត់នៅក្នុងដែនទឹកក្បែររោងចក្រនេះ អាចបន្ធូរបន្ថយកង្វល់ពីប្រទេសជិតខាង និង​ក្រុមអ្នកនេសាទបាន។

ប៉ុន្ដែទោះបីជាមានការពន្យល់ ឬលើក​ទឡ្ហីករណ៍​មកអះអាងថា គ្មានផលប៉ះពាល់​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ ក៏ប្រទេសជំទាស់​នឹង​សកម្មភាព​នេះ​នៅ​មិន​អាច​ទទួល​យក​ហេតុផល​របស់​ជប៉ុន​បាន​ឡើយ។ ​កុំថាតែប្រទេសដទៃ សូម្បីតែប្រជាជនជប៉ុនខ្លួនឯងក៏មានអ្នកជំទាស់ ពិសេសគឺ​ក្រុមអ្នក​នេសាទ​ជប៉ុន​ ព្រោះពួកគេបារម្ភខ្លាចខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះគ្រឿងសមុទ្ររបស់ពួកគេ។ ក្រុម​អ្នក​នេសាទ​នៅ​ប្រទេស​ចិន និងកូរ៉េខាងត្បូងឯណោះវិញ ក៏បានលើកឡើងអំពីការព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេ ដែល​នាំ​ឱ្យរឿងនេះក្លាយទៅជារឿងនយោបាយ និងការទូតដ៏ចម្រូងចម្រាស។ ប្រទេស​ដែល​ប្រឆាំង​ដាច់​ខាតនឹងការបង្ហូរសារធាតុវិទ្យុសកម្មរបស់ជប៉ុន គឺប្រទេស​ក្បែរខាង​ជប៉ុន​ផ្ទាល់​តែ​ម្ដង​ដូច​ជា​ចិន រុស្ស៊ី និងកូរ៉េខាងត្បូង។ រដ្ឋទាំងបីពិតជាដាក់ការព្រួយបារម្ភខ្លាំងក្លាបំផុត ក្រោយមាន​មន្ទិល​មួយ​ចំនួន​នៅ​ក្នុង​សង្វាក់ នៃ​ការងារ​បញ្ចេញ​ទឹកកាក​សំណល់​នុយ​ក្លេអ៊ែរ​ចូលក្នុង​មហា​សមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វិក។

ចំណុច​ដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋទាំងនេះសង្ស័យ គឺនាពេលកន្លងមកជប៉ុនធ្លាប់បានអះអាងថា ប្រសិន​បើ​ធាតុ​អាកាស​មិនអំណោយផល ពេលវេលានៃការបញ្ចេញទឹកខ្វក់នឹងត្រូវពន្យារពេល។ ការណ៍​នេះ​បាន​ធ្វើឱ្យមានសំណួរចោទឡើងថា ហេតុអ្វីការបញ្ចេញទឹកខ្វក់ត្រូវពឹងផ្អែកលើធាតុអាកាស? ឬ​មួយ​ក៏​ព្រោះតែ​បើទិសខ្យល់​ខុសប្រក្រតីអំឡុងពេលបង្ហូរចេញ ទឹកដែលហូរ​ចេញ​នឹង​ត្រឡប់​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ជប៉ុន​វិញបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់? បើជប៉ុនខ្លួន​ឯង​ក៏ខ្លាច​អំណាច នៃ​ការ​បំពុល​របស់​សារ​ធាតុនុយក្លេអ៊ែរដែរ ហេតុដូចម្ដេចបានជាជប៉ុននៅតែទទូចឱ្យបញ្ចេញវាចោលទៀត?

មាន​ការសន្មត់ថា ក្នុងករណីសារធាតុដែលបញ្ចេញចោលមានជាតិពុល នោះវា​នឹង​រីក​រាល​ដាល​ពាស​ពេញ​ពិភពលោកក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំ, គ្របដណ្ដប់​នៅ​តំបន់​ប៉ាស៊ីហ្វិក​ខាង​ជើង​ក្នុង​រយៈពេល ១,២០០ថ្ងៃ, រាលដាលដល់តំបន់ឆ្នេរនៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងក្រោយរយៈពេល ២៤០ថ្ងៃ ខណៈវាអាចរាលដាលដល់​តំបន់ភាគច្រើន នៃ​មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​ក្នុង​រយៈ​ពេល​តែ ៥៧​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ។ ចុះបើទង្វើនេះគឺជាគ្រោះមហន្ដរាយសម្រាប់មនុស្សជាតិទាំងមូល ហេតុអ្វីបាន​ជា​មាន​តែប្រទេសចិន រុស្ស៊ី និងកូរ៉េខាងត្បូង ចេញមុខប្រឆាំង ខណៈបណ្ដា​ប្រទេស​លោក​ខាង​លិច​ដែល​យកចិត្ដទុកដាក់បំផុតចំពោះបញ្ហាសន្ដិសុខ និង​ការការពារ​បរិស្ថាន​បែរ​ជា​នៅ​ស្ងៀម​ទៅ​វិញ​?

មែនទែនទៅ នៅពីក្រោយការបង្ហូរសារធាតុវិទ្យុសកម្មដែលជាកាកសំណល់នុយក្លេអ៊ែររបស់ជប៉ុន អាច​ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មដែលមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ ចំពោះ​តួអង្គស្នូល នៃ​បញ្ហានេះមិនមែនជារដ្ឋាភិបាលជប៉ុនទេ ប៉ុន្ដែជាក្រុមហ៊ុន​ថាមពល​អគ្គិសនី​តូក្យូ​(Tokyo Electric Power Company) ហៅកាត់ថា TEPCO។ ក្រុម​ហ៊ុន​ថា​មពល​អគ្គិសនី​តូក្យូ​ គឺ​ជា​សហគ្រាស​ឯកជនសុទ្ធសាធ មិនមែនជាសហគ្រាសរបស់រដ្ឋឡើយ។ ចាប់​តាំង​ពី​ការ​រញ្ជួយ​ដី​ដ៏​ខ្លាំង​បង្ក​ជារលកយក្សស៊ូណាមិវាយប្រហារលើកោះHonshu របស់ជប៉ុន ក្នុងឆ្នាំ២០១១ ដែលធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការលេចធ្លាយសារធាតុនុយក្លេអ៊ែរ នៅរោងចក្រថាមពលនុយក្លេអ៊ែរFukushima ក្រុមហ៊ុន TEPCO ជា​ម្ចាស់រោងចក្រ Fukushima គឺជាភាគីទទួល​ខុសត្រូវ​ទាំង​ស្រុង​ចំពោះ​រោង​ចក្រ​​នេះ​ រួមទាំងឧប្បត្ដិហេតុដែលបានកើតឡើង។ វាមិនត្រឹម​តែមា​ន​ការ​ធ្លាក់​ចុះតម្លៃ​ភាគ​ហ៊ុន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្ដែក្រុមហ៊ុននេះបានទទួលបន្ទុកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើសំណង និងថ្លៃដើមផលិតកម្ម។

បន្ទាប់​ពីលេចធ្លាយសារធាតុនុយក្លេអ៊ែរនៅរោងចក្រFukushima មនុស្សជិត ១០ម៉ឺន​នាក់​ត្រូវ​បាន​ជម្លៀស​ចេញ ហើយផលិតផលកសិកម្មនាំមកពីខេត្ដFukushima និងតំបន់ក្បែរនោះ​ក៏​ត្រូវ​ដក​ចេញ​ពី​ទីតាំងលក់ដូរក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។ មានសេចក្ដីរាយការណ៍ថា ក្រុមហ៊ុនTEPCO ត្រូវ​ចំណាយ​វាល់លាន​យេន​ សម្រាប់​សំណង​ដោយ​សារ​តែ​ការ​លេច​ធ្លាយ​សារ​ធាតុ​នុយក្លេអ៊ែរ និងសំណងដែលពាក់ព័ន្ធ។ តែថ្វីបើបែបនេះ តាមពាក្យចចាម​អារ៉ាម​កន្លងម​លើក​ឡើង​ថា ​ក្រុមហ៊ុនTEPCO ជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ថាមពលទៅកាន់ទីក្រុងតូក្យូ និងខេត្ដជុំវិញចំនួន ៧ទៀត មិនថាជួបបញ្ហាប្រឈមអាក្រក់យ៉ាងណាក៏ដោយក្រុមហ៊ុននេះនឹងមិនដួលរលំដាច់ខាត។ តើមាន​អ្វីនៅពីក្រោយក្រុមហ៊ុនមួយនេះ?

ក្រោយពីរង​សម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងខ្លាំង ក្រុមហ៊ុនTEPCO បាន​ប្រកាស​ធ្វើ​ឯកជន​ភាវូបនីយកម្ម​របស់​ខ្លួន​នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ហើយម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំជាងគេរបស់TEPCOគឺBlackRock។ BlackRock ជា​ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងការវិនិយោគយក្សរបស់មេរិក។ BlackRock មិន​ត្រឹម​តែ​មាន​ភាគហ៊ុន​នៅ​ក្នុងក្រុមហ៊ុននៅជប៉ុនទេ គឺមានអតិថិជន​នៅក្នុង​បណ្ដា​ប្រទេស​សរុប​ប្រមាណ ១០០​ឯណោះ។​ ប្រសិនបើមិនស្គាល់BlackRock អ្នកក៏ទំនងជាធ្លាប់លឺផ្សារភាគហ៊ុនNew York Stock Exchange ដែលក្រុមហ៊ុនBlackRockបានដាក់លក់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួនតាម New York Stock Exchange តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩។ ចំពោះម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំទី២របស់TEPCO គឺក្រុមហ៊ុនVanguard ខណៈ​ម្ចាស់ភាគហ៊ុនទី៣គឺក្រុមហ៊ុនសន្ដិសុខធំបំផុតរបស់ជប៉ុនNomura Holdings។ Vanguard និងNomura Holdings ក៏សុទ្ធតែជាដៃគូរបស់BlackRock ។

ក្រុមហ៊ុនBlackRock ត្រូ​វបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨ មកដល់បច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រង​ទ្រព្យ​សកម្ម​ដល់​ទៅ​ ១០ពាន់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុន​នេះ​ក្លាយ​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​គ្រប់​គ្រង​ទ្រព្យ​សកម្ម​ធំ​បំផុតនៅលើពិភពលោក។ BlackRock ក៏​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ជា​ភ្ញៀវ​ពិសេស​របស់​រតនាគារ​អាមេរិក​, ធនាគារកណ្ដាលអាមេរិក និងមូលនិធិសោធននិវត្ដន៍របស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនផងដែរ។ ធនាគារ​យក្សរបស់ជប៉ុនSumitomo Mitsui និង Mizuho ដែលធ្លាប់បាន​ផ្ដល់​ប្រាក់​កម្ចី​បន្ទាន់​ដល់​ក្រុមហ៊ុនTEPCO ក៏បានលេច​ឈ្មោះជា​ថ្មី​ម្ដង​ទៀត​នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​ភាគ​ហ៊ុន​ធំ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​BlackRock និង​Vanguard។

ជារួមក្រុមហ៊ុនដែល​បានលើកឡើងខាងលើនេះ សុទ្ធតែមានភាគហ៊ុនរកស៊ីជាមួយគ្នា ហើយ​ក៏​មិន​អាច​ប្រកែក​បាន​ក្រុមហ៊ុនTEPCOពិតជាមានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមហ៊ុនBlackRock។ ដូច្នេះ​វា​ត្រូវ​បាន​គេ​មើល​ឃើញ​ថា កម្លាំងជំរុញនៅពីក្រោយ​បញ្ចេញ​កាក​សំណល់​នុយ​ក្លេអ៊ែរ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន​TEPCO មិនមែនជារដ្ឋាភិបាលជប៉ុនទេ ប៉ុន្ដែគឺជាចង្កោម​ក្រុមហ៊ុន​វិនិយោគ​កំពូលៗ​នៅ​អាមេរិក​ ហើយលោក​ខាង​លិច​ពិសេស​អាមេរិក​មិន​រារាំង​ថែម​ទាំង​គាំទ្រ​ការ​បង្ហូរ​សារធាតុ​នុយក្លេអ៊ែរ​របស់ជប៉ុន ក៏អាចដោយសារតែមានផលចំណេញផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងសេដ្ឋកិច្ចធំធេង ហេតុ​នេះបើធ្វើឱ្យម្ចាស់ភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនTEPCO មិនសប្បាយចិត្ដ អាមេរិក​អាច​នឹង​បាត់​ប្រយោជន៍​ក៏​ថាបាន។

គួរជម្រាបថា បន្ទាប់ពីមានបញ្ហានៅរោងចក្រថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ Fukushima ចំនួនអ្នក​ជំងឺ​មហារីក​នៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន បានកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ហើយ​អត្រា​ នៃ​ជំងឺ​ក្រពេញ​ទីរ៉ូអ៊ីត​នៅ​ក្នុងស្រុកបានកើនឡើង១១៨ដង។ ទោះជប៉ុនអះ​អាង​ថា ជាតិ​វិទ្យុ​សកម្ម​នៅ​ក្នុង​ទឹក​ដែល​បង្ហូរ​ចេញនោះមានកម្រិតវិទ្យុសកម្មទាប ឬស្ទើរទែគ្មានក៏ដោយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ខ្លះ​និយាយ​ថា ផលប៉ះ​ពាល់រយៈពេលយូរ​ នៃជា​តិ​វិទ្យុ​សក​ម្ម​ដែល​មាន​កម្រិត​ទាប​នៅ​ក្នុង​ទឹក​ត្រូវ​តែមា​ន​ការ​ដោះ​ស្រាយ ហើយវាក៏ជាក្ដីកង្វល់ដែលពិភពលោកទាំងមូលត្រូវពិចារណា មិនដូច្នេះ​ទេ​វា​នឹង​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ទាំងទៅដល់ជីវិតមនុស្ស សត្វ ក៏ដូចជាបរិស្ថាន៕